۱۳۷۵

گفتگوی پروانه فروهر ـ ۱۵ آذر ۱۳۷۵

با گزارشگر رادیو صدای ایرانیان درباره اعتراض‌ گسترده در غرب کشور

گزارشگر: خانم فروهر، حزب ملت ایران اولین سازمان سیاسی بود که این تحول سیاسی و ناآرامی‌های سیاسی در غرب کشور را گزارش کرد برای برون مرز و این خبر را پی گرفت. می‌خواستم از شما خواهش کنم درباره‌ی آخرین خبرها در غرب کشور با شنوندگان ما صحبت بفرمایید.

پروانه فروهر: رسیدن خبر این رویداد تلخ [مرگ مشکوک امام جمعه‌ی سنی کرمانشاه، ملا محمد ربیعی] به شهرهای پاوه، جوانرود و روانسر موجی از خشم و پرخاش و درگیری با نیروهای سرکوبگر را پدید آورد. ناآرامی در شهرهای یادشده، به‌خصوص در کرمانشاه، که نزدیک به سی درصد آن سنی هستند و بیشتر هم در محله‌ی جوانشیر ساکن می‌باشند، در روز چهارشنبه، که آیین ختم حضرت ملا محمد ربیعی در مسجد شافعی‌ها در خیابان جوانشیر برگزار می‌شد، شدت بیشتر یافت؛ ولی خبرهای نشریافته در روزنامه‌های چاپ تهران گواه این است که پزشک قانونی مرگ ایشان را نتیجه‌ی ایست قلبی ذکرکرده. دستیار سیاسی استاندار و بیشتر کاربه‌دستان اداره‌های شهر هم در ختم ایشان شرکت کردند. شنیده می‌شود که، در برخوردهای بین مردم خشمگین و نیروهای سرکوبگر، سرهنگ علی‌اکبر نجفی، رئیس اداره‌ی حفاظت نیروهای انتظامی، کشته شده، بسیاری از اتومبیل‌ها و ساختمان‌های اداره‌های دولتی هم به آتش کشیده شده‌اند. در پی خبرهایی که از آغاز به دفتر خبرگزاری حزب ملت ایران رسید، در شامگاه سه‌شنبه، در اطلاعیه‌ای، به اطلاع همگان رسانده شد که، چند روز پس از انتقاد حضرت ملامحمد ربیعی، امام جمعه‌ی اهل سنت کرمانشاه، از نشان دادن فیلمی به نام امام ‌علیدر سیمای جمهوری اسلامی، در روز دوشنبه، دوازدهم آذرماه، پیکر بیجان ایشان در بلوار فرودگاه و در نزدیکی خودرویی که می‌راندند پیدا شده است. نخستین کسانی که پیکر این روحانی عالی‌قدر را پیدا کردند نشانه‌هایی از سیاه‌شدگی و خون‌مردگی در گرداگرد گلوی ایشان دیدند. فردای آن روز، شهر کرمانشاه برای تشییع جنازه‌ی ایشان به تعطیل درآمد و زدوخورهایی بین مردم خشمگین و نیروهای انتظامی رخ داد و حتی کار خاک‌سپاری پس افتاد. آمار درست کشته‌ها، زخمی‌ها و دستگیرشدگان را نمی‌شود داد؛ ولی خبر می‌رسد که نزدیک بیست تن کشته شدند، سی تن زخمی و پانصد تن زندانی شدند؛ و پس از این، خبرها حکایت از این دارد که امروز هم مغازه‌ها در محله‌ی جوانشیر کرمانشاه و نیز در شهرهای پاوه و جوانرود و روانسر تعطیل بوده است و واحدهای ضدشورش و یگان‌های ویژه‌ی پاسدار انقلاب این شهرها را کاملاً در اشغال دارند. در این میان، امروز، روزنامه‌های صبح و عصر تهران، که همگی به دولت وابستگی دارند، علت مرگ حضرت ملا محمد ربیعی را، بنا به نظر پزشک قانونی، سکته‌ی قلبی گزارش دادند و فرزند ایشان و امام جمعه‌ی پاوه و جوانرود هم به یاری پزشک قانونی آمدند و مرگ را طبیعی تلقی کردند. چنین رویدادهایی در گذشته در بلوچستان و نواحی سنی‌نشین کشور، در منطقه‌ی بندرعباس و تالار و ناحیه‌ی عوض و نفر، در دو سال گذشته سابقه داشته و چند روحانی عالی‌قدر و اهل سنت به شکل‌های گوناگون کشته شدند. از این رو، می‌شود نتیجه‌گرفت که دست‌کم جناح‌هایی در درون سردمداران جمهوری اسلامی، که دچار تعصب کور هستند، درصدد نفاق‌افکنی میان شیعه و سنی در گوشه‌وکنار ایران می‌باشند؛ درحالی که در بخش‌های کردنشین غرب کشور، در بلوچستان، در کناره‌های شمالی خلیج‌ فارس، در شمال خراسان و گرداگرد تربت جام، میلیون‌ها سنی‌مذهب زندگی می‌کنند و، اگر دید تاریخی داشته باشیم، در سراسر گستره‌ی فرهنگی ایران‌زمین شمار سنی‌ها و شیعه‌ها تقریباً برابری می‌کند و بزرگ‌ترین لطمه به یگانگی ایرانیان برانگیختن فرقه‌گرایی و دامن زدن به اختلاف میان شیعه و سنی است. به همین دلیل، حزب ملت ایران به گونه‌ی نخستین سازمان سیاسی‌ای که خبر از این ناآرامی‌ها در غرب کشور داد در اطلاعیه‌ی خود خواستار شد که سردمداران جمهوری اسلامی، که به‌کلی از مردم بریده و سود و صلاح ملّی را زیر پا گذاشته‌اند، بی‌درنگ از کار کناره‌گیری کنند و اضافه کرده که باید هرچه زودتر راه انجام یک گزینش ملّی هموار بشود تا، با روی کار آمدن یک دولت مردمی و اتخاذ رهیافت‌های درست، کشور از ورطه‌ی سهمگین کنونی و دسیسه‌های شکل‌گرفته در گرداگرد آن بیرون بیاید.

گزارشگر: من این همه شهامت و دلاوری را تحسین می‌کنم و به شما به عنوان یک بانوی ایرانی که افتخار می‌آفرینید برای ما، تبریک می‌گویم. باور کنید که تمام وجودم اینجا دچار رعشه شده خانم فروهر!

در روز سه‌شنبه و چهارشنبه، در خبرها داشتیم که شورش و تظاهرات و عصیان مردم ایران علیه رژیم و علیه سردمداران به خاطر کشته شدن این مرد روحانی سنی به نام ربیعی، که بسیار هم محبوب بوده، غیرقابل‌کنترل شده است. با این صحبت‌هایی که شما می‌فرمایید به نظر می‌رسد که توانستند کنترلش کنند، یعنی نیروهای انتظامی ــ حالا شاید هم علی‌رغم میلشان باشد. الان وضعیت چگونه است؟

پروانه فروهر: تمام آن ناحیه‌هایی که اسم بردم زیر کنترل شدید نیروهای انتظامی هستند.

گزارشگر: و توانستند کنترل بکنند؟

پروانه فروهر:ت قریباً می‌شود گفت بله.

گزارشگر: ولی هنوز [اعتراض‌ها] تمام نشده و در سطح غرب کشور جاری است.

پروانه فروهر: بله، بله، کاملاً.

گزارشگر: خبر دیگری داشتیم که مردم از سنندج، که فاصله‌ی زیادی با کرمانشاه ندارد، راه افتادند به طرف کرمانشاه که بپیوندند به مردم آنجا.

پروانه فروهر: برای شرکت در خاک‌سپاری و سپس ختم آمدند و آن‌ها هم دچار درگیری و بازداشت شدند.

گزارشگر: خانم فروهر، به این ترتیب، با این سخنانی که شما می‌گویید و با این اطلاعیه‌هایی که حزب ملت ایران درباره‌ی حادثه‌ی غرب کشور داده، حزب ملت ایران هوادار سرسخت جدایی دین از دولت است، بله؟

پروانه فروهر: این تنها راهی است که ما بتوانیم از این دوران سخت‌گذر بگذریم، بدون اینکه آسیبی به کل سرزمینمان و حاکمیت ملّی‌مان وارد شود. تنها راه جدایی دین از دولت است.

گزارشگر: خانم فروهر، شما هوادار کناره‌گیری سردمداران رژیم هستید. اگر این‌ها، فرض کنیم، همین الان اعلام کناره‌گیری بکنند؛ آیا یک حکومت سایه، قانون سایه وجود دارد که بی‌درنگ جایگزین این‌ها بشود و اهرم‌های قدرت را به دست بگیرد و مراکز حساس کشور را زیر نظر بگیرد؟

پروانه فروهر: بعید به نظر می‌رسد که سردمداران جمهوری اسلامی چنین شعوری به خرج بدهند. اگر چنین کنند، واقعاً نشان از این است که اندکی به ایران می‌اندیشند و به آینده‌اش.

گزارشگر: دیروز، در آمریکا، گزارشی در رسانه‌های ایرانی منتشر شد مبنی بر اینکه یک توطئه‌ی سوءقصد علیه آقای داریوش فروهر، همسر شما، چیده شده است. در آن گزارش، به دولت هشدار داده بود که دست از چنین عملی بردارند؛ وگرنه آیت‌الله خامنه‌ای و رفسنجانی ــ هر دو تقاص این عمل را پس خواهند داد. این ماجرا چه بوده است؟

پروانه فروهر: اینجا نشانی از چنین قصدی ندیدیم، خوش‌بختانه! توجه داشته باشید که، در پیکار با عده‌ای که سخت به جایگاه‌های قدرت چسبیده‌اند و حاضر به ترک آن‌ها نیستند و دیدگاه‌هایشان هم کاملاً با دیدگاه‌های آدم‌های آزادی‌خواه و ایران‌دوست و معتقدبه‌مردم‌سالاری متفاوت است، یک چنین تهدیدهایی هست؛ ولی آنانی که بر سر این هستند که این نبرد را ادامه بدهند باور نمی‌کنم که از این توطئه‌ها بیم و هراسی داشته باشند.

گزارشگر: با توجه به حادثه‌ی غرب کشور و ناآرامی‌ها و کشتارها در این ناحیه ــ و نیز می‌دانیم که [مدتی پیش] در مشهد نیز شورش شد و مردم سه روز قدرت را به دست گرفتند و نیز [ناآرامی‌ها] در اراک، در جنوب تهران، در زاهدان … این شورش‌ها و عصیان‌ها، که ابراز ناخشنودی از وجود یک حکومت خودکامه هستند، اگر همگانی بشوند، از دیدگاه شما، چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟

پروانه فروهر: آن نتیجه‌ای که آرزو می‌کنیم، یعنی فروریختن ستم و برپایی مردم‌سالاری.

گزارشگر: اگر کنترل شورش‌ها از دست رهبران مردمی و همچنین از دست سران رژیم خارج بشود و ایران روی موج آشوب بیفتد، آن وقت چه؟

پروانه فروهر: من به شعور و درک این مردم خیلی باور دارم. ما روزهای بسیار تلخی را گذرانده‌ایم که مردم بهترین تصمیم‌‌ها را در آن روزها گرفتند. من آرزو می‌کنم چنین روزهایی هرگز در آینده رخ ندهد.